२० वैशाख, काठमाडौँ- नेपाली साहित्यकी विश्व नारी रत्न साहित्यकार डा. वानीरा गिरीको नाउँमा स्थापना गरिएको वानीरा फाउन्डेसनको भवनको मंगलबार औपचारिक उद्घाटन गरिएको छ।
मंगलबार महासमालोचक प्रा.डा.वासुदेव त्रिपाठीले राजधानी काठमाडौँमा एक समारोहका माझ वानीरा फाउन्डेसन भवनको उद्घाटन गरेका हुन्।
सोही अवसरमा समालोचक प्रा.डा. त्रिपाठीले साहित्यकार डा. वानीरा गिरीको पूर्ण कदको प्रतिमा र वानीरा सङ्ग्रहालयको पनि उद्घाटन गरेका हुन्।
नयाँ बानेश्वर मीनभवनस्थित वानीरा फाउन्डेसनको आफ्नै नवनिर्मित भवनमा भएको कार्यक्रममा साहित्यकार कालीप्रसाद रिजाललाई एक लाख रुपैयाँ राशिसहित वानीरा प्रज्ञा पुरस्कार, मुक्तक साम्राज्ञी उषा शेरचनलाई पचास हजार रुपैयाँ राशिसहित वानीरा पुरस्कार र मूर्तिकार महेश तुलाधरलाई २५ हजार रुपैयाँ राशिसहित वानीरा कला पुरस्कारले सम्मान गरिएको थियो।
वानीरा फाउन्डेसनकी अध्यक्षसमेत रहेकी साहित्यकार इन्दिरा प्रसाईको सभापतित्वमा सञ्चालित सो समारोहमा समालोचक प्रा.डा.वासुदेव त्रिपाठी, कालीप्रसाद रिजाल, उषा शेरचन, वानीरा फाउन्डेसनका संस्थापक तथा संरक्षक ई.शङ्कर गिरी र सदस्यसचिव नरेन्द्रराज प्रसाईलगायत उपस्थित थिए।
साहित्यकार डा. वानीरा गिरीको जन्म २००१ साल वैशाख १३ गते अक्षय तृतीयाका दिन दार्जिलिङको खरसाङमा भएको थियो। उनले स्थानीय सेन्ट जोसेफ स्कुलबाट एसएलसी पास गरिन्। आईएस्सी पढेकी वानीराले २०२२ सालमा उत्तर बङ्ग विश्वविद्यालयबाट स्नातक उत्तीर्ण गरेकी हुन्।
त्रिभुवन विश्वविद्यालयको स्थायी उपप्राध्यापक भएपछि उनले सोही विश्वविद्यालयबाट एमएड पनि उतीर्ण गरिन् । त्यसपछि उनले पीएचडी गरिन् र नेपाली साहित्यमा पीएचडी गर्ने उनी प्रथम नारी भइन्।
दार्जिलिङबाट काठमाडौँ आएकै वर्ष नेपाल राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठानबाट आयोजित कविता महोत्सवमा वानीरा द्वितीय भएकी थिइन् । उनी विश्व नारी नेपाली साहित्य रत्नको उपाधिका साथै प्रबल गोरखादक्षिणबाहू, महेन्द्र विद्याभूषण (प्रथम), रत्नश्री स्वर्ण पदक, सैनध्वज नन्दकुमारी पुरस्कार, नेपाल राजकीय प्रज्ञा पदक, विश्वनारी नेपाली साहित्य पदक, भानुभक्त स्वर्ण पदक, मधुपर्क पुरस्कार, साझा पुरस्कार, लोकप्रियादेवी पुरस्कार, भानुभक्त पुरस्कार, महाकवि देवकोटा पुरस्कार, नेपाली कलासाहित्य डटकम पुरस्कार आदिबाट सम्मानित भएकी थिइन् ।
नइको संयोजन र त्रिमूर्ति निकेतनको आयोजनामा डा.वानीरा गिरीलाई २०७१ सालमा प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालाद्वारा रथारोहण गराइएको थियो । सोही अवसरमा प्रधानमन्त्री कोइरालाबाट डा.गिरी पाँच लाख रुपियाँ राशि सहित ‘नेपाली साहित्यका विश्व नारीरत्न’को उपाधिद्वारा सम्मानित भएकी थिइन् । सो समारोहमा प्रधानमन्त्री कोइरालाले डा.गिरीलाई उनकै उचाई बराबरको ताम्रपत्रसमेत समर्पण गरेका थिए ।