नयाँदिल्ली । भारतको गुरुग्राममा विश्वकै पहिलो पोर्टेबल अस्पताल निर्माण गरिएको छ । ‘आरोग्य मैत्री घन’ नाम दिइएको यो अस्पताल शनिबार गुरुग्राममा शुरु गरिएको हो ।
स्वदेशी डिजाइनमा निर्माण गरिएको यो अस्पतालबाट घाइतेको उपचारको लागि घटनास्थलमा पुर्याएर एक घण्टाभित्र जडान गरी तुरुन्त उपचार सेवा शुरु गर्न सकिन्छ।
प्याकर्स प्रोडक्ट्सका प्रबन्ध निर्देशक अमित चौधरी भन्छन्, ‘आकस्मिक स्थलमा पुगेको एक घण्टाभित्रै जोडजाड (एसेम्बल) गरी स्थापना गर्न सकिने यो अस्पताल हामीले आफ्नै मौलिकतामा आधारित भएर डिजाइन गरेका हौँ ।’
‘यो कुनै पनि आपतकालीन क्षेत्रमा वा प्रकोप प्रभावित क्षेत्रमा घाइतेलाई तत्काल उपचार पुर्याउन प्रयोग गर्न सकिन्छ । चाहे त्यो भूकम्प, बाढी, डढेलो, आगलागी वा युद्ध प्रभावित क्षेत्र किन नहोस् यो अस्पताल उत्तिकै सहज र प्रभावकारी छ’ उनले भने ।
युद्धग्रस्त क्षेत्रमा तत्काल पुर्याएर गोली लागेको घाउको समेत चिरफार उपचार गर्न सकिन्छ । अत्यावश्यक स्थानमा पुर्याएर कुनै पनि समयमा दुई सय जनासम्म बिरामीको उपचार गर्न सकिने यो अस्पताल दुर्गम स्थनानका निम्ति बरदान नै साबित हुन सक्छ ।
भीष्म (सहयोग हित र मैत्रीका लागि भारत स्वास्थ्य पहल) फोर्सका प्रमुख एयर वाइस मार्शल तन्मोय रोयले यस्तो सेवा विस्तारबाट कुनै पनि विपत्तिका बेला १५ मिनेटभित्र सर्जिकल स्टेशन स्थापना सहित सेवा प्रवाह गर्न सकिने दाबी गरेका छन् ।
‘जब यो क्युब अस्पताल विपत्ति भएको स्थानमा पुग्छ त्यहाँ घाइते हरूको उपचारका निम्ति आवश्यक सबै सुविधाहरू एकै साथ उपलब्ध हुन्छन् । हामीसँग सबै सेवा सुविधाहरू उपलब्ध छन् । घटनास्थलमा आइपुगेको १५ मिनेट भित्रमा प्रारम्भिक काम गर्न सकिन्छ जुन मेरो जानकारीमा भएसम्म अरू कुनै एजेन्सीले पनि शुरु गर्न सकेका छैनन्’, उनले भने ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीद्वारा शुरु गरिएको र स्वास्थ्य मन्त्रालय, रक्षा मन्त्रालय र राष्ट्रिय सुरक्षा परिषदद्वारा संयुक्त रूपमा विकसित गरिएको ‘आरोग्य मैत्री परियोजना’ को यो नवीनतम उपलब्धि हो।
यसले भारतको मानवीय उद्धार प्रयास र आपतकालीन प्रतिक्रिया क्षमतामा आमूल परिवर्तनको प्रतिनिधित्व गर्दछ। यस परियोजना अन्तर्गत भारतले प्राकृतिक प्रकोप वा मानवीय सङ्कटबाट प्रभावित कुनै पनि विकासोन्मुख देशलाई अत्यावश्यक चिकित्सा सामग्री उपलब्ध गराउने नयाँ दिशामा ढोका पनि खोलेको छ ।
‘आरोग्य मैत्री’ परियोजना विश्वव्यापी स्वास्थ्य सेवा विस्तारमा अग्रणी संस्थाको रूपमा विकसित भएको छ । साथै यस परियोजनाको प्रमुख अवयव ‘अभिनव आरोग्य मैत्री एड क्युब’, एक मोड्युलर ट्रमा व्यवस्थापन र सहायता प्रणाली हो जुन शान्ति वा युद्धको समयमा, सामूहिक हताहतीका घटनामा द्रुतरूपमा तैनाथ गराउँनका लागि डिजाइन गरिएको हो ।
निर्माताका अनुसार यो विशेष परियोजना ‘प्रोजेक्ट भीष्म’ नामको बृहत् पहलको एक भाग हो । ‘सहयोग, हित र मैत्रीका लागि भारत स्वास्थ्य पहल (द्रुत प्रतिक्रिया र व्यापक हेरचाह’को नारालाई जोड दिँदै २०० घाइतेहरूको उपचार गर्न तयार पारिएको यो अस्पताल भारतको महत्त्वपूर्ण उपलब्धि हो ।
सामूहिक हताहतीका घटनाहरूको सामना गर्न र घटनास्थलमा अत्यावश्यक आधारभूत सहायतादेखि उन्नत चिकित्सा र सर्जिकल हेरचाहसम्मका सुविधा यस मोबाइल अस्पतालमा उपलब्ध हुनेछन् ।