खाद्यान्न ढुवानीमा करोडौं गडबडी गर्ने हाकिम अख्तियारको छानबिनमा

काठमाडौं । खाद्य ब्यवस्था तथा ब्यापार कम्पनी लिमिटेडका हाकिम डिल्लीराज लम्सालले खाद्यान्न ढुवानीदेखि धान खरिदमा किसानमारा काम गरेर करोडौं अनियमितता गरेको उजुरी परेको छ । ७ फागुन, २०८० मा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग टंगालमा परेको उजुरीमा डोल्पामा कार्यरत रहँदा उनले खाद्यान्न ढुवानीमा अनियमितता गरेका सबै फेहरिस्त नै उल्लेख गरिएको छ ।

२०४५ सालमा नेपाल खाद्य संस्थानको खरिदारमा प्रवेश गरेका लम्सालको घर परिवारको आर्थिकस्तर सामान्य रहेको भए पनि अहिले उनी करोडौका मालिक भएको बारेमा छानबिन गरेमा उनले ढुवानीमा गरेको अनियमितता र किसानलाई कसरी नोक्सान पारी लाभ लिएका रहेछन् भन्ने स्पष्ट हुने उजुरीमा उल्लेख छ । वनस्तर निम्न स्तरको रहेको वुझिएको थियो ।

उजुरीमा उल्लेख छ–२०४५ सालमा खाद्य संस्थानको डोल्पामा स्टोरकिपरमा खटिएदेखि नै उनले छिटो धनी हुने बाटो रोजेको देखिन्छ । त्यतिबेला नेपालगंजदेखि खच्चरबाट ढुवानी हुने चामललाई डोल्पा दुनैमा नपु¥याई ठेकेदारलाई बाटोमा वेच्न लगाउने योजना वनाएका थिए । ढुवानी अनुदानको चामल तराईमा भन्दा डोल्पाको दर सस्तो मूल्यको हँुदा तराईमा बेच्दा उल्टै नाफा हुने हुँदा वेचेको चामलवाट विक्री मूल्य जम्मा गर्ने र आफू स्टोरकिपर भएकाले विक्रीको राजश्व देखाई गोदाम दाखिलाको माल प्राप्ति बनाई ढुवानी ठेकदारलाई कागजपत्र मिलाएर पठाई दोहोरो लाभ लिन थाले ।

२०४५ मा नेपालगंजवाट डोल्पाको ढुवानी भाडा न्यूनतम रु. २ हजार ५ सयदेखि ३ हजार प्रतिक्वीन्टल रहेको थियो । चामल ढुवानी नगरी मिलाएको कागजातवाट ठेकेदारलाई नेपालगंजमा ढुवानी भाडा वुझ्न लगाई आधा आधा गरी उनले खरिदार हुँदै कमाउधन्दा संचालन गरे । सानै उमेरमा जागिरको केही वर्षमा कमाउ धन्दामा लागेका र पल्केका लम्साल जागिरमा कहिले पोखरा स्याङ्जा दैलेखमा कार्यरत रहँदै अधिकृत भएपछि २०६२ सालमा डोल्पाकै हाकिम भए । हाकिम हुँदा उनलाई अझ सजिलो भयो ।

चामल ढुवानी नगराई कागजपत्र मिलाउने अनुभव र कला यिनलाई पहिला नै थाहा थियो । उनी हाकिम हुँदा डोल्पामा ३० औं हजार कोटा थप्न लगाए कोटाको ४० प्रतिशत नेपालगंज र दाङमा बेच्न लगाई ढुवानी भाडामा लाखौं लाख भ्रष्टाचार गरेका छन् ।

डोल्पामा उनले गरेको भ्रष्टाचार जन्यकार्यको व्यवस्थापनले थाहा पाएर कारवाही स्वरुप २०६४ सालमा प्रधान कार्यालय विक्री वितरण विभागमा सरुवा भयो । तर माथिल्ला हाकिमलाई सेटिङ गरी कारबाहीबाट बचे । विभागमा रहँदा पानीविनाको माछा जस्तै छटपटाएका उनी पुनः २०६७ सालमा तत्कालीन भ्रष्ट व्यवस्थापनलाई लाखौ नजराना वुझाएर पुनः डोल्पा नै प्रमुख भएर गए । यसरी अधिकृत जस्तो कर्मचारी सुगमका तमाम कार्यालय प्रमुख हुने स्थान हुँदाहुँदै पुनः फर्कीफर्की डोल्पा जानुको कारण ढुवानीमा गडबडी गर्ने र अकूत लाभ लिनकै लागि थियो ।

डोल्पामै कार्यरत रहँदा बढुवा आठौं तहमा बढुवा भएका डिल्लीराज लम्साल खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनीको तत्कालीन अंचल कार्यालय धनगढीमा २०७१ सालमा अञ्चल प्रमुख भएर गएपछि त्यस कार्यालयमा गरेका भ्रष्टाचार र किसानमारा कार्य त बयान नै गरी साध्य छैन । उजुरीमा उनले भ्रष्टाचार गरी अकूत सम्पत्ति आर्जन गरेकाले छानबिन गर्न माग गरिएको छ ।

गरिब जनताका लागि सरकारले पठाएको चामल नेपालगंजमै बिक्री गरेको, ढुवानी भाडामा अनियतता गरेकोबारेमा लम्सालले भने–‘यी सब कुरा गलत हुन् । कम्पनीमा केही गुण्डा जस्ता कर्मचारीहरु छन्, उनीहरुका बिरुद्ध पनि समाचार छाप्नुुस् । जो काम नगर्ने र काम गर्नेहरुका बिरुद्ध उजुरी हाल्दै हिंड्छन् ।’